ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ AΡΧΕΙΟΥ

• Δίκτυα Διανομών

Α.        Σύμφωνα με την κινεζική εταιρεία ερευνών και παροχής υπηρεσιών επιχειρηματικού συμβούλου «China Policy Analysis», στα μέσα του 2020, πληροφορίες περί διείσδυσης της COVID-19 στο Πεκίνο, μέσω τροφίμων σε ψύξη, απετέλεσαν κεντρικό θέμα της κινεζικής επικαιρότητας. Αποδιδόμενη στις εισαγωγές, η εικαζόμενη απειλή οδήγησε σε κρατικώς υποστηριζόμενους ισχυρισμούς περί ισχυρού κινδύνου μετάδοσης της COVID-19 στους ανθρώπους, μέσω των προϊόντων ψυχρής αλυσίδος. Παρά τα αμφιλεγόμενα δεδομένα και τα αντεπιχειρήματα της παγκόσμιας κοινότητας, η τεκμαρτή αυτή επικινδυνότητα οδήγησε σε μια διετή διαμάχη με τους εξαγωγείς κατεψυγμένων τροφίμων. Παράλληλα, η προσέγγιση αυτή επηρέασε τους εγχώριους εμπόρους και μεταποιητές προϊόντων ψυχρής αλυσίδος.

Συν τω χρόνω και καθώς άρχισαν να αυξάνονται τα κρούσματα της παραλλαγής Omicron στην χώρα, αυξήθηκε η πολιτική πίεση για την ανίχνευση ιών στις ψυχρές αλυσίδες, οι οποίοι και αποκαλούντο «εισαγόμενοι». Οι ρυθμιστικές Αρχές της χώρας ενίσχυσαν τις προσπάθειες ελέγχου των εισαγωγών, επιθεωρώντας και απολυμαίνοντας τα προϊόντα ενδελεχώς, τόσο σε εθνικό, όσο και σε επαρχιακό ή/και σε χαμηλότερο επίπεδο.

Δεδομένου ότι οι εισαγωγές των προϊόντων ψυχρής αλυσίδος, εξαρτώνται από την νωπότητα αυτών, τα εν λόγω προϊόντα άρχισαν να χάνουν, σταδιακά, μερίδιο αγοράς. Παράλληλα και ίσως το σοβαρότερο, οι καταναλωτές απώλεσαν την εμπιστοσύνη τους, όσον αφορά στην ασφάλεια αυτών των προϊόντων. Η είσοδος στην αγορά αντιμετώπιζε πάρα πολλά προβλήματα και μεγάλος αριθμός φορτίων δεν μπορούσε να εκτελωνιστεί. Εξαγωγείς, στους οποίους αναφέροντο ισχυρισμοί περί ανίχνευσης COVID-19 στα προϊόντα τους, διακινδύνευαν να τους επιβληθεί αναστολή εργασιών. Η κατάσταση συνέχισε να επιδεινώνεται σημαντικά και, τον Μάρτιο 202, τα φορτία περίπου 120 εξαγωγέων κατεψυγμένων αλιευμάτων διακρατήθηκαν στα κινεζικά Τελωνεία, με την Ινδία και το Εκουαδόρ, χώρες που αποτελούν μεγάλους εξαγωγείς κατεψυγμένης λευκής γαρίδας (Fenneropenaeus indicus) και κατεψυγμένου σπαθόψαρου (Trichiurus gangeticus), να πλήττονται σοβαρά, εν μέρει λόγω του όγκου των εξαγωγών τους, αλλά και λόγω των ανεπαρκών συστημάτων ασφάλειας τροφίμων που εφαρμόζουν στο εσωτερικό τους.

Β.        Σε μια προσπάθεια αποδυνάμωσης των ισχυρισμών περί επιμόλυνσης, τον Ιούλιο 2022, η Γενική Διοίκηση Τελωνείων της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (General Administration of Customs of the People’s Republic of China – GACC) ήρε τις επιβληθείσες αναστολές εισαγωγών. Παρά ταύτα, συνεχίζεται η εφαρμογή επιθετικών διαδικασιών από τις τοπικές τελωνειακές Αρχές.

Χαρακτηριστικό είναι ότι, η αρμοδιότητα ελέγχου, πλέον, μεταφέρεται στις χώρες προέλευσης των προϊόντων, όπως αποτυπώνεται σαφώς στις διατάξεις των Διαταγμάτων 248 και 249 της GACC. Συνεπώς, οι παραγωγοί του εξωτερικού θα πρέπει να αναμένουν περισσότερους ελέγχους από την GACC, είτε επί τόπου είτε μέσω τηλε-επιθεώρησης, γεγονός που, ουσιαστικά, καθιστά υποχρεωτική την εφαρμογή κινεζικών προδιαγραφών πέραν των ορίων της χώρας.

Γ.        Ο τομέας της ενοποιημένης ψύξης τροφίμων παρουσιάζει αξιοσημείωτη ανάπτυξη από το 2018 και μετά, συνδυάζοντας τις τεχνολογίες πληροφορικής και τις λιανικές πωλήσεις, με στόχο την επιμήκυνση της ζωής των υψηλής ποιότητος ευαίσθητων προϊόντων. Πλέον, όμως, το ζήτημα της ψυχρής εφοδιαστικής αλυσίδας έχει έλθει στο προσκήνιο, λόγω της πανδημίας COVID-19.

Η ιχνηλασιμότητα από την καλλιέργεια ή την εγκατάσταση τυποποίησης, έως τον τελικό καταναλωτή, έχει επίσης τεθεί στο προσκήνιο, ως σημαντικό θέμα της μετά-COVID-19 εποχής. Οι εγκαταστάσεις ψυχρής αποθήκευσης, επεξεργασίας και μεταφοράς θα πρέπει, πλέον, να είναι πλήρως ιχνηλατίσημες, σε όλο το μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Η απόφαση περί ενίσχυσης της ψυχρής εφοδιαστικής αλυσίδας κατέστη επιτακτική και λόγω των ελλείψεων τροφίμων που παρουσιάσθηκαν κατά την τελευταία έξαρση της πανδημίας, στην Σαγκάη. Σημειώνεται ότι, στην Σαγκάη, πολύ σημαντικές ποσότητες σιτηρών, προϊόντων χοίρειου κρέατος και λαχανικών προέρχονται από περιοχές εκτός πόλης. Παράλληλα, εκκίνησε εκστρατεία κατά των απωλειών τροφίμων μετά την συγκομιδή, η οποία στοχεύει, μεταξύ άλλων, στην επισήμανση της αναγκαιότητας της διατήρησης των ευπαθών προϊόντων σε συνθήκες ψύξης.

Δ.        Το Υπουργείο Οικονομικών της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας διασαφήνισε πρόσφατα τον τρόπο χρηματοδότησης της ανάπτυξης της ψυχρής εφοδιαστικής αλυσίδας. Τα κονδύλια θα προέλθουν από τα ταμεία στήριξης του τομέα των υπηρεσιών, της περιόδου 2022-2023, και θα διοχετευθούν προς αντιμετώπιση των σημείων συμφόρησης, ιδιαιτέρως στα «πρώτα» και στα «τελικά» στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Τα «πρώτα» στάδια, ήτοι η διαχείριση της παραγωγής μόλις τα προϊόντα εξέλθουν των καλλιεργειών, είναι αποφασιστικά για την διατήρηση της νωπότητας αυτών. Τα νέα μέτρα αφορούν στην ενίσχυση του καθαρισμού, της ταξινόμησης, της διαλογής, του πλυσίματος και της συσκευασίας των προϊόντων, της πρόψυξης αυτών σε περιβάλλον ελεγχόμενης θερμοκρασίας και της αποστολής τους σε κόμβους διαχείρισης της διακίνησης εμπορευματικών μεταφορών, μέσω οχημάτων-ψυγείων.

Επίσης, οι επιχειρήσεις που θα δραστηριοποιηθούν στα «τελικά» στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, θα πρέπει να δημιουργήσουν αρραγείς αλυσίδες, προκειμένου να κερδίσουν έδαφος στις ταχέως αναπτυσσόμενες αστικές αγορές. Ιδιαίτερα ελκυστικές στους επενδυτές φαίνεται να είναι οι ψυχρές αποθήκες μικρού μεγέθους που θα μπορούν να εξυπηρετούν οικιστικές κοινότητες μικρού μεγέθους, όπως και οι καλούμενες «κεντρικές κουζίνες», οι οποίες θα μπορούν να παράσχουν ημι-έτοιμα γεύματα σε αλυσίδες εστιατορίων.

Ε.        Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την Επιτροπή Διαχείρισης Διακίνησης Εμπορευματικών Μεταφορών Ψυχρής Εφοδιαστικής Αλυσίδας της Ομοσπονδίας Διαχείρισης Διακίνησης Εμπορευματικών Μεταφορών και Προμηθειών της Κίνας, σε αντίθεση με της προηγμένες χώρες, η κάλυψη της Κίνας από ψυχρές εφοδιαστικές αλυσίδες παραμένει εμβαλωματικού χαρακτήρα και εξυπηρετεί τις αγορές μόνο τμηματικά, γεγονός που ενισχύει τις απώλειες τροφίμων και τις ανησυχίες περί της ασφάλειας των προϊόντων. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις το 35% των οπωροκηπευτικών, 57% των προϊόντων κρέατος και 69% των αλιευμάτων διανέμονται μέσω ψυχρής εφοδιαστικής αλυσίδας, έναντι άνω του 95% στις Η.Π.Α. και την Ιαπωνία. Επίσης, οι απώλειες τροφίμων κατά την διανομή αγγίζουν το 20%, την στιγμή που ο αντίστοιχος μέσος όρος των προηγμένων κρατών είναι μικρότερος του 5%.

Τέλος, άλλο ένα κενό εντοπίζεται στην τυποποίηση, δεδομένου ότι εφαρμόζονται κατά τόπους διαφορετικές και παρωχημένες προδιαγραφές, με συνέπεια η έννοια των «καθολικών προδιαγραφών» σε εθνικό επίπεδο και καθ’ όλο το μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας ουσιαστικά να μην υφίσταται.